برت فراگنر و فارسی‌زبانی
کتاب «فارسی‌زبانی» ترجمهٔ «سعید فیروزآبادی» تألیفی است از ایران‌شناس مشهور، «برت فراگنر». این اثر برگرفته از رسالهٔ مؤلف و به نقل از او، حاصل اندیشیدن دائمی‌اش دربارهٔ جایگاه زبان فارسی به‌مثابهٔ پدیده‌ای در گذشته و حال است.
حتی زبانِ انگلیسیِ آمریکایی نیز توانِ واژه‌سازی با ترکیبِ واژه‌ها مثلِ زبانِ فارسی را ندارد.
برت فراگنر، فارسی‌زبانی، ص ۲۹
برت فراگنر در ۱۹۴۱م در وین به دنیا آمد. پس از به پایان رساندن تحصیلات دبیرستانی، در دانشگاه وین به تحصیل در رشته‌های اسلام‌شناسی، ترک‌شناسی، زبان و ادبیات عرب، ایرانشناسی و همچنین قوم‌شناسی و زبان و ادبیات اسلاوی پرداخت.
او در سال ۱۹۶۴م با دریافت بورس تحصیلی دانشگاه تهران راهی ایران شد و زیر نظر استادانی چون ایرج افشار، منوچهر ستوده، سید جعفر شهیدی، محمدجعفر محجوب و شیرین بیانی به مطالعه و تحقیق در زمینۀ ایرانشناسی پرداخت و تا ۱۹۶۵م با سمت هماهنگ‌کنندۀ درس زبان آلمانی در هنرستان فنی تهران مشغول به کار بود.
فراگنر در ۱۹۷۰م با دفاع از رسالۀ خود با عنوان «تاریخ شهر همدان در شش سدۀ نخست هجری» موفق به دریافت درجۀ دکتری از دانشگاه وین شد. این رساله در ۱۹۷۲م به چاپ رسید.
او از ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۶م با سمت همکار علمی سمینار شرق‌شناسی در دانشگاه فرایبورگ مشغول به کار بود و پس از آن به مدت یک سال در مؤسسۀ شرق‌شناسی بیروت، وابسته به انجمن شرق‌شناسی آلمان، مدیریت و نگهداری بخش فارسی کتابخانۀ مؤسسه را بر عهده داشت.
فراگنر در ۱۹۷۷م از رسالۀ استادی خود در رشتۀ اسلام‌شناسی با عنوان «خاطرات‌نویسی ایرانیان مرجعی برای تاریخ جدید ایران» دفاع کرد. این رساله در ۱۹۸۰م در ویسبادن به چاپ رسید.
او از ۱۹۷۷ تا ۲۰۰۳م در دانشگاه‌های فرایبورگ، وین، برن، برلین و اتو فریدریش به تدریس ایرانشناسی و اسلام‌شناسی پرداخت و از سال ۲۰۰۳م مدیر مؤسسۀ ایرانشناسی آکادمی علوم اتریش در وین بود.
در ۱۶ ژوئیۀ ۲۰۱۰م هجدهمین جایزۀ تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار را به پاس ترویج فرهنگ و تاریخ ایران در فرهنگستان علوم اتریش در شهر وین دریافت کرد.
کتاب «فارسی‌زبانی» ترجمهٔ «سعید فیروزآبادی» تألیفی است از ایران‌شناس مشهور، «برت فراگنر». این اثر برگرفته از رسالهٔ مؤلف و به نقل از او، حاصل اندیشیدن دائمی‌اش دربارهٔ جایگاه زبان فارسی به‌مثابهٔ پدیده‌ای در گذشته و حال است. قصد نویسنده از این پژوهش این است که زبان و به‌طور خاص زبان فارسی را در دوره‌ای مشخص به‌گونه‌ای تشریح کند که گویی موجودی جاندار و قادر به رفتاری خاص بوده‌است. این اثر که درمجموع از پنج بخش اصلی تشکیل شده‌است، نگاهی دارد به بررسی دیدگاه قلمرو تاریخیِ دورهٔ پیش از مدرنیته در جهان اسلام و پاسخ به سؤال‌هایی، از جمله اینکه آیا جهان شرق اسلامی را می‌توان قلمرو بزرگ تاریخی دانست؟ و آیا می‌توان تشکیل این حکومت را ناشی از گسترش زبان فارسی و رسمیت فرامنطقه‌ایِ آن به‌عنوان زبانی برای برقراری ارتباط بین مردم مناطق گوناگون دانست؟
مؤلف، برای پاسخ دادن به این سؤال‌ها، نخست به توصیف قلمرو شرق جهان اسلام و هویت‌های وابسته به زبان و قوم می‌پردازد. در دیگر بخش‌ها نقش زبان فارسی را به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در ایجاد منطقه‌ای تاریخی و قلمرو زبان فارسی در دوره‌های مختلف آسیای پیشامدرن بررسی کرده‌است.
