یک کتابِ خوبِ فراموش‌شده؛ تا جایی که ناشر هم انگیزه‌ای برای توزیع و تجدید چاپش ندارد. سه‌گانه‌ی «پیامبری» نوشته‌ی آقای جلال‌الدین فارسی. با خواندن مجموعه‌ی سه‌جلدی «پیامبری» با یک تیر، سه هدف مهم زده‌اید؛ هم یک دوره تاریخ صدر اسلام را مرور کرده‌اید، هم با ترجمه و مفاهیم آیات قرآن کریم و شأن نزول آیات آشنا شده‌اید و هم مروری بر زندگی و سیره‌ی پیامبر گرامی اسلام از تولد تا رحلت ایشان داشته‌اید.

سوگ‌نامه یک مجتهد مظلوم

در میانه‌ی روایت‌های مغشوش پیدا می‌شوند کتاب‌هایی خواندنی که می‌کوشند مشروطه را درست روایت کنند. «حکایت پای دار» یکی از این آثار است. کتابی کم‌حجم که داستان زندگی شیخ‌فضل‌الله را بازخوانی و آرای او درباره مشروطه را روایت می‌کند. این کتاب اثری دلنشین است که بدون اطناب و زیاده‌گویی، لُب کلام را درباره شیخ شهید مشروطه بیان می‌کند و در برابر موج تحریف و تنقیص او می‌ایستد. محمدصالح سلطانی

من می‌خواهم این اصل اساسی را پیشنهاد کنم که: هر مرحله‌ای که در کتاب‌خوانی به آن رسیده باشیم، در نویسندگی همیشه یک پله از آن عقب‌تریم. تا به حال نشده یک نویسندهٔ خوب ببینم که یک خوانندهٔ عالی نباشد. هر چقدر بادقت‌تر و عمیق‌تر بخوانیم، همان قدر با شکل‌های بی‌شمار نویسندگی آشناتر می‌شویم و الگوهایی برای خوب نوشتن پیدا می‌کنیم. به عبارت ساده‌تر، کتاب‌خواندن دریچه‌ایست برای بهتر نوشتن.

فرانسیس بیکن، فیلسوف انگلیسی، می‌گوید: «برخی کتاب‌ها را باید چشید، برخی را بلعید و برخی را باید جوید و هضم کرد». لذت کتاب‌خوانی برای کتاب‌دوستان توصیف‌پذیر نیست. اما آیا می‌توان این لذت را سودمندتر هم کرد؟ آیا برای کتاب‌‌خواندن هم باید روشمند و خلاق بود؟ پاسخ مثبت است. کتاب‌خواندن هنر است. «کرم‌کتاب» هم که باشیم، هرگز به‌صرف روخوانی کتاب‌های بی‌شمار آدم متفکری نمی‌شویم. شما چطور کتاب می‌خوانید‌؟ برای خواندان داستان و ناداستان چه روش‌هایی به‌کار می‌گیرید؟ نوشته حاضر با مروری به کتاب «چگونه کتاب بخوانیم» نوشته مورتیمر آدلر تهیه شده. بعد از خواندن، به این فکر کنید که آیا کتاب‌های داستانی را هم می‌شود به روش تحلیل و تطبیق مطالعه کرد؟

نگذارید خواندن کتاب شما را به حالت خاموشی و سکوت بیاورد. هرگاه خود را مرعوب کتاب یافتید، خود، سخن بگویید. یادداشتی از اینا پرتوریوس که توسط سید مجید کمالی ترجمه شده است:

کتاب فرمانده گندم خوار تقریباً سه بخش دارد، پیش از حادثه عاشورا، در زمان حادثه عاشورا و پس از آن. ماجرای قسمت اول و سوم را کمتر شنیده‌ایم و به همین خاطر خواندنش علاوه بر جذابیت، اطلاعات جدیدی هم دارد.

هرکس می‌خواهد ما را به کتاب‌خواندن ترغیب کند، معمولاً چند حرف کلیشه‌ای برای گفتن دارد: کتاب دیدت را وسیع می‌کند یا تجربۀ دیگران را در اختیارت می‌گذارد. اما واقعیت این است که این حرف‌ها فایده‌ای ندارد، مگر آنکه یک‌بار، هنگام خواندن یک کتاب، آن صاعقه به عمق جانتان بنشیند.

وقتی پا به سن می‌گذاریم، وقتی به قفسۀ کتاب‌فروشی‌ها نگاه می‌کنیم، حسرتی شیرین و غمی سنگین بر دلمان می‌نشیند. کتاب‌هایی را می‌بینیم که قبلاً خوانده‌ایم، کتاب‌هایی که می‌دانیم دیگر هرگز نخواهیم خواند و آینده‌ای که دیگر در آن اتفاق عجیبی نخواهد افتاد.

وقتی پا به سن می‌گذاریم، وقتی به قفسۀ کتاب‌فروشی‌ها نگاه می‌کنیم، حسرتی شیرین و غمی سنگین بر دلمان می‌نشیند. کتاب‌هایی را می‌بینیم که قبلاً خوانده‌ایم، کتاب‌هایی که می‌دانیم دیگر هرگز نخواهیم خواند و آینده‌ای که دیگر در آن اتفاق عجیبی نخواهد افتاد.

کیتی رویف، نویسندۀ کتاب «ساعت بنفش: نویسندگان بزرگ در پایان»، اولین‌بار در دوازده سالگی تا پای مرگ رفت. او در طول ذات‌الریۀ علاج‌ناپذیرش، به خواندن دربارۀ نسل‌کشی‌های تاریخ روی آورد. گویا خواندن دربارۀ مرگ دیگران باعث می‌شد تا وحشتش از مرگ تسلی بیابد.

چرا باید به‌سراغ نوشته‌ها و نویسندگان معاصر رفت؟ ویرجینیا وولف که در مقام منتقد، بیشترِ کتاب‌ها را به باد انتقاد سخت خود می‌گرفت، معتقد است یکی از لذت‌های خواندنِ داستان‌های تازه این است که شما را مجبور می‌کند «قضاوت» خود را محک بزنید.

دوستی برای شب‌های تاریک روح

آن‌ها که در کتاب‌‌خواندن شور و لذتی می‌یابند معمولاً اولین‌ باری را به یاد می‌آورند که یک کتاب مثل صاعقه به جانشان خورده است. اولین کتاب‌هایی که عاشقشان می‌شویم معمولاً حس شگفت‌آوری از آشنایی و صمیمیت برایمان ایجاد می‌کنند. احساس می‌کنیم شخصیتِ آن‌ کتاب خودِ ماست، اما جسورتر و زبان‌آورتر، و آنچه بر او می‌گذرد همان چیزهایی است که بر ما گذشته است. بااین‌حال، وقتی بزرگ‌تر می‌شویم، احساسمان به کتاب‌ها هم عوض می‌شود و آن عشق‌های آتشین جایش را به گفت‌وگو و همدمی عمیق می‌دهد.

مقاله‌ای از چاک سامبوچینو

من می‌خواهم این اصل اساسی را پیشنهاد کنم که: هر مرحله‌ای که در کتاب‌خوانی به آن رسیده باشیم، در نویسندگی همیشه یک پله از آن عقب‌تریم. تا به حال نشده یک نویسندهٔ خوب ببینم که یک خوانندهٔ عالی نباشد. هر چقدر بادقت‌تر و عمیق‌تر بخوانیم، همان قدر با شکل‌های بی‌شمار نویسندگی آشناتر می‌شویم و الگوهایی برای خوب نوشتن پیدا می‌کنیم. به عبارت ساده‌تر، کتاب‌خواندن دریچه‌ایست برای بهتر نوشتن.

نگذارید خواندن کتاب شما را به حالت خاموشی و سکوت بیاورد. هرگاه خود را مرعوب کتاب یافتید، خود، سخن بگویید. یادداشتی از اینا پرتوریوس که توسط سید مجید کمالی ترجمه شده است:

چشم لاله ای کتابی جدید و متفاوت درباره «حضرت یوسف(ع)» که به قرائتی جذاب و خواندنی به روایت امام خمینی(س) و مقام معظم رهبری(حفظه الله) پرداخته است.

مجموعه بیانات مقام معظم رهبری حضرت آیت الله سیدعلی خامنه ای در بازدیدهای سالیانه از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران

توصیه‌هایی برای کتاب‌خوانی و کتاب‌نخوانی

مجموعه‌ی بیانات مقام معظم رهبری پیرامون کتاب و کتابخوانی