فلسفه و روایت

Experimental Philosophy که در اینجا در برابر آن از تعبیر «فلسفه مبتنی بر آزمون» بهره جسته ایم، جدیدترین ایده برآمده از دل فلسفه تحلیلی است. ترجمه آن به «فلسفه تجربی» چندان مناسب نیست، چون ممکن است مخاطب آن را با سنت فلسفی تجربه¬گرایی empiricism اشتباه بگیرد. ضمناً در فلسفه مبتنی بر آزمون نه صرف تجربه، که آزمون میدانی اهمیت محوری دارد.

«حکمت» قسمت الهی «فلسفه» است، به خصوص الهیات اخص. ولی فلسفه جامع علوم است که طبیعیات و منطق را هم شامل می‌شود. فلاسفه گفته‌اند که فلسفه ما عام است. بعدها به مرور از هم جدا شدند. به عنوان مثال، طبیعیات داخل فلسفه بود الان هم هست اما طلبه‌ها بیشتر به سمت الهیات می‌روند.

جیمز جویس نویسندۀ «شب‌زنده‌داری فینیگن‌ها» می‌گوید این کتاب را نوشته است «تا منتقدان را برای سیصد سال مشغول کند». وی دربارۀ رمانش به هریت ویور گفت: «من اگر بزرگ‌ترین مهندس جهان نباشم، واقعاً یکی از مهندسان بسیار بزرگم. بماند که آهنگ‌ساز، فلسفه‌دان و چندین کارۀ دیگر هم هستم. من دارم موتوری می‌سازم که تنها یک چرخ دارد. البته پرّه هم ندارد. چرخ این موتور یک مربع کامل است.»

الکساندر کی، استاد ادبیات تطبیقی دانشگاه استنفورد، با مطالعۀ استعاره در ادبیات عرب قرون وسطی، چنین نتیجه‌گیری می‌کند که جهان فارس و عرب زبان در خصوص فهم چگونگی کارکرد زبان نسبت به غرب جلوتر بوده است.

در قرن دهم میلادی، عرب‌زبان‌ها تقریباً به‌اندازۀ خوانندگان انگلیسی‌زبانِ امروز به آثار ارسطو دسترسی داشتند. این امر به‌لطف نهضت ترجمه میسر شد. اما چه چیزی باعث می‌شد خلفای عباسی از این کار حمایت کنند؟