اهریمن، دیو و شیطان، محور ابیات متعددی در اشعار سنایی و پروین اعتصامی قرار گرفته‌اند. سنایی از بردن نام « عزازیل» هم غافل نمانده است اما اعتصامی، شاعر معاصر، آن را به کار نبرده‌است. احتمالاً به این خاطر که ریشه کهن و باقدمت بالاتری دارد و ممکن است مخاطب

بودم که بزرگی را پرسیدم از بلوغ. گفت در مسطور آمده است که سه نشان دارد: یکی پانزده سالگی و دیگر احتلام و سیم بر آمدن موی پیش.   اما در حقیقت یک نشان دارد و بس، آن که در بند رضای حق جلّ و علا بیش از آن باشی که در بند حظّ نفس خویش و هر آن که در او این صفت موجود نیست به نزد محققان

از جمله شرور است و خیری در آن نیست مگر جنگی که برای توقف جنگ‌های بیشتر و بزرگ‌تر باشد که در این صورت می‌تواند تعبیر به خیر شود ‌ یا به بیان دقیق‌تر همان شرِّ لازم!   لذا اگر حکیمی یا متفکری در جایی از اندیشه‌ها و سخنان خود، سخنی در توصیه یا ترغیب به جنگ

آفتاب نخستین روز اردیبهشتی را در گاهشمار روز سعدی نام نهاده اند. در این نوشتار با مدح، عبرت و نیز تکرار سخنان ستایش آمیز پیشتر گفته و کمتر شنیده درباب مرد سخن ساز شیرازی میانه ای ندارم و می خواهم به این بهانه مگر سخن از رواق دگر نمایم و نیز روایت خود را بر تن کلمات اندازه

شنبه نهم ماهِ رجب میان دو نماز بارانکی خرد خرد می‌بارید چنان که زمین تَر‌گونه می‌کرد. و گروهی از گله‌داران در میان رود غزنین فرود آمدند. هرچند گفتند از آنجا برخیزید که مُحال بوَد بر گذرِ سیل بودن، فرمان نمی‌بردند، تا باران قوی‌تر شد، کاهل‌وار برخاستند

از بهار، سخن از نو شدن و شکفتن است. سرمایی استخوان‌سوز که از بیداد آن دست‌ها طاقت سر برون کردن از بغل نداشتند به پایان می‌رسد و شاخه‌ها سبز و تر می‌شوند و شکوفه‌ها خندان، نعره رعد، گریه ابر، خنده گل، زمزمه جویبارها و لطافت نسیم، ارمغانه‌های طبیعت‌اند

و از عارفان بنام تاریخ ادبیات فارسی هستند، پنهان مانده باشد. اشعار زیادی که در گنجینه‌ی ادب فارسی به عید سعید فطر و عید صیام می‌پردازد، مجالی برای تحقیق بعضی از پژوهش‌گران فراهم آورده تا مباحثی چون رمضان‌ستیزی، رمضان‌ستایی و رمضان‌گریزی را در ادبیات فارسی

روابط عناصرِ تشکیل‌دهندۀ اثر با یکدیگر و ارتباط ذاتی میان همۀ عناصر اثر ادبی و هنری که تمامیّت و کلیّت آن اثر را دربرمی­گیرد و به آن انسجام و یکپارچگی می­بخشد، ساختار اثر نامیده می­شود‌ (علوی­مقدّم، 1377: 186). آنچه موجب انسجام یک اثر ادبی و ساختار آن می­شود،

بعدی، دسترسیِ فرامرزیِ ادبیات فارسی را به‌خاطر می‌آوردند، تلاشیِ این دنیای زبانی، چه معنایی برای‌شان می‌داشت؟ چه‌طور شد که «مالکیت» ادبیات فارسی و میراث آن ‌ــ‌ خصوصا وقتی پای شعر و شاعری وسط می‌آید ‌ــ‌ امروزه دیگر عمدتا جزو قلمروی ایران

ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﺸﻬﻮرﻳﻮﻧﺎنی، دهﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ازﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ می‌زﻳﺴﺖ. "اﭘﻴﻜﻮر" ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻫﺪف زﻧﺪگی، ﺧﻮش ﺑـﻮدن اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد در زﻧﺪگی ﺧﻮش ﺑﮕﺬراﻧﻴﻢ، به ﻫﻴﭻ دردی نمیﺧﻮرد!ﺑﺎ اﻳﻦ وﺻﻒ، ﻣﺮدم

داستان رستم و اسفندیار، آن جا که رستم با پرده‌سرای سخن می‌گوید، بیتی است حاوی کلمهٔ سرگرای که آقای دکتر خالقی در واژه‌نامهٔ چاپ جدید (سخن) آن را به "سرکش و متمرد" معنی کرده‌اند و آقای دکتر رواقی در فرهنگ شاهنامه به "کشنده و هلاک‌کننده". ابیات داستان

ابوالبرکات عبدالرحمن احمد جامی (23 شعبان 817- 18 محرم 898 هجری قمری / نوامبر 1414 – نوامبر 1492) شاعر بزرگ و عارف شهیر قرن نهم هجری (پانزدهم میلادی) است. به قول ادوارد برون او نه تنها عارفی ارجمند، بلکه محققی دقیق بود و آثار منظور و منظوم وی که بنابر احصاء ویلیام چیتیک به 47

بسیار پیش از ابن عربی در ادبیات فارسی و نزد عارفان ایرانی سابقه داشت و قرنها در شعر شاعرانی همچون سنایی و عطار و سعدی و حافظ به کار رفته بود. در قرن نهم، جامی حلقه رابط و واسطه‌ای شد تا با شرح نویسی بر این سنت عرفانی مکتوب و بازگفت آن در قالب شعر و به ویژه در قالب رباعی،

عمومی ممکن است چنین باشد که همشهری از همشهر و یاء نسبت ساخته شده است. اما در این اشکالی است، و آن اینکه در ادوار قدیم زبان فارسی به کلمات ساخته‌شده از هم و اسم یاء نسبت را نمی‌افزوده‌اند. هم‌دهی و هم‌دیهی، که ممکن است مؤیّد چنین ساخت صرفی باشد، خود به شکل

و در ایران بطور ویژه «ادبیات فارسی» است.‏ ‏ این رشته مانند دیگر گفتمانهای دانشگاهی، موضوعِ ‏مشخص، دانش ویژه و روشهای معین برای شناخت موضوع خود دارد. آموزش و پژوهش در این رشته ‏نیز دارای اهداف معین، زبان ویژه است و دانش انباشته در آن نیز اعتبار و روایی مشخصی

به ابهام در عصر جدید موضع بلاغت سنتی غرب نسبت به ابهام در دو جریان فن خطابه (رتوریک) و فن شعر (پوئتیکز) فرق می‌کند. در فن خطابه مسائل مربوط به سبک بررسی می‌شد و هدف اصلی سبک نیز وضوح و روشنی بود. معلمان سبک معتقد بودند که مناقشة حاصل از ابهام، اشکال منطقی پدید

رحمت کُناد آنکه را ارزش خویش بداند و از مرز خویش فرانرود.   نظامی خسرو و شیرین مجو بالاتر از دوران خود جای        مکش بیش از گلیم خویشتن پای لیلی و مجنون  برگردد بخت از آن سبک رای      کافزون ز گلیم خود کشد پای     دیوان شمس مکش پای از گلیم

آغاز تاریخ تا قرن بیستم، وجود ابهام در متن ادبی چندان خوشایند به نظر نمی آمده و در نظر بلاغیان پیشین تا حدودی  به عنوان یک اصطلاح تحقیرآمیز به کار رفته است. این جهت‌گیری علیه حضور دو یا چند معنی در یک تعبیر، بازتاب موضعگیری کلی تمدنی بوده است که بطور سنتی از روزگاران

قرب درگهت حدمن مهجور نیست گر به لطفم گه گهی نزدیک خوانی دور نیست   شمع مجلس در شب وصل تو سوزد من ز هجر چون نسوزم کاین سعادت یک شبم مقدور نیست   با تو نزدیکان نمی‌گویند درد دوریم آری آری تندرستان را غم رنجور نیست   حور می‌گفتم تو را خواندی سگ کوی

ره که در طریقت اهل سلوک هست غیر از طریق مرتضوی، نیست جز ظلال¹     [ چند بیت دیگر از قصیده‌اش:   آن شهسوار معرکه کاندر مصاف حرب رفتی عنان ز هیبتش از دست پور زال   مسند نشین درس ولایت که از شرف از وی پُر است مدرسۀ چرخ و قیل و قال   هرگز نبرده دست