عدم امکان پاسخ به تحدی قرآن با وجود پیشرفت ادبیات

س۳: در ارتباط یا آیه شریفه‌ی «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا»(۱)، با توجه به پیشرفت انسان در زمینه‌های مختلف علوم و از آن جمله در ادبیات و صناعات ادبی، آیا در آینده نمی‌توان با ساختن عباراتی با بالاترین حد فصاحت و بلاغت (نظیر آیات قرآن) به تحدی قرآن پاسخ گفت؟
جواب این است که: قرآن می‌گوید نه. حالا شما می‌گوئید ادبیات پیشرفت خواهد کرد، اولاً پیشرفت ادبیات معنایش این نیست که بتوانند عبارات فصیح‌تر و زیباتری از آن قبیل بیاورند، بفرمائید نوشته‌های امروز را مثلاً مقایسه کنید با نوشته‌های قرن پنجم مثل نوشته‌ی ابوالفضل بیهقی (تاریخ بیهقی) به آن فصاحت، یا گلستان سعدی، چه بسیار کسانی که بعد از دویست سال، پانصد سال، خواستند از گلستان تقلید کنند اما نتوانستند. اینطور نیست که هر چه زمان بگذرد حتماً سخنان فصیح‌تری خواهد آمد بفرض هم که بیاید این ادعای قرآن یک ادعای واقعی است که می‌گوید نمی‌توانند مثل این کلمات را بیاورند، علتش هم معلوم است، چون این کلمات، کلمات خدایی است و از نوع کلمات ساخته‌ی دست بشر نیست. فصیح‌ترین کلمات عرب، یعنی نهج‌البلاغه هم که در اوج فصاحت است، با قرآن پهلو نمی‌زند. همه‌ی کسانی که با زبان عربی سروکار دارند ـ گواهی می‌دهند که دیگر سخنی مثابه سخن امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه نیست. حتی گفته‌اند فوق کلام مخلوق یعنی انسان است و همینطور که می‌بینید هیچ انسانی اینگونه سخن نگفته است و در عین حال آن سخن، باز سخن یک انسان است و از نوع سخن قرآن نیست. حتی کسانی که بعضی از آیات قرآن را نمی‌شناسند و عرب زبان هستند وقتی یک جمله‌ی فصیحی مثل نهج‌البلاغه خوانده بشود که در بین آن جمله آیه‌ی قرآن باشد آن جمله‌ی قرآنی بطور مشخصی از جملات نهج‌البلاغه برای‌شان متمایز است. پس اینطور نیست که حالا فرض کنیم چون علم پیشرفت خواهد کرد و این پیشرفت علم، به عبارات فصیح‌تری منتهی خواهد شد، (که خود این محل تردید است) اگر هم بشود، باز بپای قرآن نخواهد رسید.۱۳۷۱/۰۲/۳۰